Realizm / Gerçekçilik

1839 yılında ortaya çıkan bu akım; akademilerdeki saygın resim yapıtlarına, saygın insanları, dini konuları, saray ve saray yaşantılarını, seçkin kişilerin portrelerini ve doğayı olduğundan daha güzel göstererek güzel manzaraların işlenmesi geleneğine karşı çıkar. Konu ve üslup bakımından yaşamı ve doğayı olduğu gibi yansıtma, biçimleme anlayışı ile toplumun yaşamını gerçek boyutlarıyla ortaya seren Realizm anlayışı içinde, doğadaki oranlar, plastik değerler, renk ve ışık değerleri aynen yansıtılmaya çalışılır.

Bir bölüm sanatçı 1848 devrimi sırasında ,Fransa’ da Barbizon Kasabasında , Constable’ nin öğretisini izlemek ve doğaya yeni bir gözle bakmak için bir araya geldi. Bunlardan birisi olan François Millet, bu öğretiyi manzaralardan figüre geçerek genişletmeyi kararlaştırdı. Köy yaşamından sahneleri gerçekte oldukları gibi yapmak , tarlada çalışan erkek ve kadınlar çizmek istedi. Bunun devrimsel bir şey sayılmasını düşünmek ilginçtir. Ama geçmişin sanatında , çiftçiler Bruegel’ in onları resmettiği biçimde gülünç köylüler olarak görürler.
Realizmdeki amaç, sanatı klasik ve romantik akımların yapaylığından kurtarmak, çağdaş eserler üretmek ve konularını öncelikle yüksek sınıflar ve temalarla ilgili değil, toplumsal sınıflar ve temalar arasından seçmekti. Realizmin amacı, günlük yaşamın önyargısız, bilimsel bir tutumla incelenmesi ve bir bilim adamının klinik bulgularına benzer nesnel bir bakış açısıyla ortaya konmasıdır.

Avrupa’da realizmin temellerini atmış Fransız ressamı Jean François Millet. Resimlerinin konusu genellikle köylüler ve işçi sınıfının diğer üyeleridir. Köylülere, onların zorlu kırsal yaşamına, yaşadıkları çevreye duyduğu empati, onları yücelttiği için sosyalistlerin hayran olduğu fakat yıkıcı ve muhafazakâr düşünürler ağır bir şekilde eleştirmiş Millet’i. Çalışan sınıf insanının resim sanatının konusu olmasını, Millet’nin Fransız toplumuna eleştirisi olarak değerlendirip onaylamayanlara, şaşırtıcı bir renk çeşitliliğiyle betimlediği resimlerini
dürüst ve emeğe dayalı yaşamların yüceltilmesi olarak görenler tarafından karşı çıkılmış. Millet’nin üslubu Realist olmakla birlikte, resimlerinde Courbet’nin koyu, dramatik karşıtlıkları ve tamamlanmamış resimsel alanlarının hiçbiri yoktur. Pastel ya da yağlıboya olsun her iz bilinçli, her renk ve ton nüansı iyice düşünülmüştür.

Jean François Millet, Başak Toplayalar (1857)

Bu akımın adını koyan kişi Gustave Courbet (1819-1877) olmuştur.1855 yılında , bir barakada açtığı kişisel sergisine ‘Le Realisme, G.Courbet (gerçekcilik, G.Courbet ) adını verdi. Courbet’in gerçekçiliği , sanatta bir devrimin başlangıcı olacaktı. Doğadan başka kimsenin öğrencisi olmak istemiyordu Courbet. Zarifliği değil gerçeği arıyordu .“Günaydın Bay Courbet” (Resim 7.) isimli resminde Courbet, kendini sırtındaki resim malzemeleriyle birlikte resmetmiş. Kendisini, bir soyluya şapkasını çıkarttırarak, kendini selamlatması, o dönem için ciddi eleştirilere sebpe olmuş. Bu selamlama, bir yanıyla sanat tarihinin en kışkırtıcı selamlamasıdır. Gustave Courbet’in Sanatçının Atölyesinde resmiyle inançlarını ve kendi düşüncelerini anlatmış. Bu eser gerçekçiliğinin yanında, aynı zamanda simgeseldir de.

Gustava Courbet, Günaydın Bay Courbet, (1854)

Resimde sanatçının arkadaşları olan Proudhon ve Baudelaire de resmedilmiş. Resim fuarda çok ilgi görmekle birlikte satılmamış. 1881’de kardeşi Juliette tarafından satılmış. Bu eseri, hem dünyadaki ilk kişisel sergiye sebep olması hem de sanatçının Milletlerarası Sergi’ye başkaldırısının sembolü olduğu için sanatçının diğer resimlerine göre niteliği daha yüksek bir resimdir.“Taş Kırıcılar” (resim 8.) ve “Ornans’ta Cenaze”(resim 9.) adlı eserleri Courbet’in hem kendi adı- na hem de sanat tarihi açısından dönüm noktası sayılabilecek iki önemli başyapıtıdır. Çünkü bu eserler, halkın daha geniş katmanlarına uzanarak, onların yaşamlarını aktarması ve en önemlisi emekçi sınıfın bilinmeyen ve sınırsız hayatına öncülük etmesi bakımından ilk örneklerdir. Çalış- maktan yorgun düşen bu insanların betimlenmesi, halkın durumuna isyan niteliğindedir. Klasik ve romantik anlayışı reddedişinin ve realizmin simgesi olan, idealize edilmemiş yırtık giysili köylüleri tasvir ettiği bu resim tarzınının dönüşümün bir simgesidir.Courbet, ölümün herkesin başına geleceğini vurguladığı ve kuralları yıkan Ornans’ta Cenaze resminin romantizmin mezarı olduğunu söylemiş. Resimde, doğduğu köyde ölen, büyükbabasının cenaze törenini konu almış. Bu resimde, Ornans sakinlerine ait gerçek portreler resmedilmiş. Sanatçının doğup büyüdüğü bölgenin sıradan insanlarını, önceden tarih resminde yüceltilen temalar için kullanılan devasa boyutları bu eserde de uygulaması, otoriteyi reddeden politik bir tehdit olarak yorumlanmış.

Gustava Courbet, Taş Kırıcılar (1854)

Gustava Courbet, Ornans’ta Cenaze (1854)

Gustava Courbet’in Sergi kataloğu için ise Realist Manifesto’su

:• Sanat öğretilemez! Sanat okulları yoktur, sanatçılar vardır.

• Sanatta hayal gücü varolan şeyi nasıl tam olarak ifade edeceğinle ilgilidir; yoksa o nesneyi icat etmek veya o şeyin kendisini yaratmak değildir.

• Doğanın yarattığı güzellik, sanatçının icatlarından üstündür.

• Güzellik de hakikat gibi kişinin yaşadığı zamanla ve bireylerin onu anlama kapasitesiyle ilgilibir şeydir.

• Gerçekçiler (Realizm): Sadece sanatta değil toplumdaki yapaylığa son vermek isterler ve buyüzden bireysel hakları savunurlar.

• Gerçekçi sanatçılar, toplumdaki sıkıntıları, yoksullukları, hayatın içindeki bütün gerçeklikleriolduğu gibi yansıtmışlardır. Bu nedenle eserler, tarihsel bir öneme sahiptir.

Realizm akımının diğer ünlü sanatçıları Honore Daumier (Domye), Jules Adolphe Aimé Louis Breton,Édouard Manet, Julien Dupre’dir. Johan Fredrik Eckersberg, Gaetano Chierici, Leopold von Kalckreuth, Thomas Eakins, Edward Hopper, Jean Baptiste Camille Corot, Jules Bastien Lepage gibi ressamlarda realist akımda önemli eserler vermişlerdir.

Julian Dupre, A Moments Rest

Diğer Konular : Kübizm – Analitik Kübizm – Sentetik Kübizm – Ofrik Kübizm